Cywilizacje Indii i Chin. Rozwi mapa serwisu; newsroom; reklama; regulamin; Korzystanie z portalu oznacza akceptację Regulaminu.
W skrócie Zyskaj dostęp do setek lekcji przygotowanych przez ekspertów! Wszystkie lekcje, fiszki, quizy, filmy i animacje są dostępne po zakupieniu subskrypcji. W tej lekcji: starożytne Indie,osiągnięcia starożytnych Indii,religie starożytnych Indii. 7-dniowy dostęp Wypróbuj bezpłatnie portal Dostęp do 9 przedmiotów 7 dni zupełnie za darmo! Tylko dla nowych użytkowników Bez podawania danych karty lub Kup dostęp do Miesięczny dostęp do wszystkich przedmiotów Dostęp do 9 przedmiotów Płatność co miesiąc Zrezygnuj kiedy chcesz! 19,90Płatne co miesiąc Zrezygnuj w dowolnym momencie Kontynuuj RABAT 15% Roczny dostęp do wszystkich przedmiotów Dostęp do 9 przedmiotów Korzystny rabat Jednorazowa płatność Korzystasz bez ograniczeń przez cały rok! 84,15 7,01 zł / miesiąc Jednorazowa płatność Kontynuuj lub kup dostęp przedmiotowy Dostęp do 1 przedmiotu na rok Nie lubisz kupować kota w worku? Sprawdź, jak wyglądają lekcje na Dla Ucznia Sprawdź się Filmy do tego tematu Materiały dodatkowe politeizm kasta zamknięta grupa społeczna, która zajmuje określone miejsce w społeczeństwie; przynależność do kasty następuje poprzez urodzenie i nie można jej zmienićreinkarnacja wiara w wielokrotne odradzanie się człowieka poprzez wstępowanie jego duszy w ciało nowo narodzonego dziecka
\ncywilizacje indii i chin mapa

Cywilizacje Indii i Chin Cywilizacje Indii i Chin 2.Podstawa gospodarki: -Handel rzeczny i morski -Rolnictwo (pszenica,owies,jęczmień,ryż,bawełna,daktyle,melony

Cywilizacja z doliny Indus jest starsza niż egipska lub sumeryjska Cywilizacje z dorzecza Nilu oraz Eufratu są znane przez większość z nas jako bardzo stare zalążki ludzkiej kultury, aramejskiej i akkadyjskiej. Kolejne badania naukowe od 30 lat wskazują jednak na to, że cywilizacja indyjska powstała w dolinie Indusu powstała nawet kilka tysięcy lat przed Egipcjanami oraz Sumerami. Indus, Harappa i Mohendżo Daro Oczywiście badacze już od dawna sądzili, że cywilizacja z Doliny Indus jest jedną z najstarszych na świecie, ale do tej pory w dowodach archeologicznych nic nie wskazywało na to, że jest ona aż tak stara jak głoszą indyjskie legendy z pism wedyjskich. Zgodnie z poczynionymi odkryciami naukowymi oszacowano że jest ona na pewno blisko 2500 lat starsza niż najstarsze z odkrytych dotąd ludzkich cywilizacji na planecie Ziemi. Co jednak ważniejsze, odkryto również powód jej upadku. Wszystko to dzięki odkryciu niezliczonych artefaktów po tym ludzie. Narazie wiadomo na pewno, że cywilizacja z Doliny Indus istniała pod koniec epoki brązu i zamieszkiwała terytorium dzisiejszego Pakistanu i północnego zachodu Indii, w tym Kaszmiru i Dżammu. Jej przedstawiciele byli wyjątkowo zdolni jeśli chodzi o rzemieślnictwo oraz posiadali zdolności do zaawansowanej metalurgii, która umożliwiała im wykorzystywanie: miedzi, brązu, ołowiu i cyny. Co do upadku albo raczej rozpadu cywilizacji Indusu, to o ile badania archeologów są zgodne z prawdą, odpowiedzialnym za niego nie był wcale konflikt zbrojny a raczej coś tak kuriozalnego jak zmiana sposobu upraw rolniczych. W przypadku miasta Harappa problem stanowił zmieniający się klimat który zmusił rolników do zrezygnowania z upraw pszenicy i jęczmienia na rzecz dużo bardziej wytrwałego na trudy suszy prosa i ryżu. Z racji panującego głodu mieszkańcy zdecydowali się przenieść poza granice metropolii i polegać na własnej samowystarczalności, jeśli chodzi o kwestie jedzenia. W skutek czego miasto opustoszało, a ludność rozeszła się w poszukiwaniu nowych terenów rozlniczych. Badanie izotopem węgla C-14 przeprowadzone na budowlach oraz fragmentach glinianych misek wykazało, że początki istnienia pierwszych miast w dolinie Indus powinno liczyć się na przynajmniej 8 tysięcy lat temu czyli ponad 6 tysięcy lat przed erą chrześcijańską ( Testy przeprowadzane w takich miejscach jak zagadkowe Mohenjo Daro czy Harappa definitywnie wykluczyły że dane mogły być błędne, jak na początku o takich wynikach badań sądzono. Upadają w obliczu dowodów naukowych błędne teorie czynione w XIX wieku pod naciskiem badaczy biblijnych twierdzących jakoby ludzkość nie może być starsza niż biblijna chronologia na 6 tysięcy lat wstecz czyli 3,5-4 tysiące lat Bez wątpienia fakt, że starożytni ludzie wiedzieli zadziwiająco dużo o architekturze, inżynierii oraz rolnictwie nie może nie wpłynąć na nasze postrzeganie pierwotnych ludów czy raczej dawnych zaawansowanych cywilizacji ludzkich. Po raz kolejny przekonujemy się też o tym, że starożytność to okres o którym wiemy zdecydowanie zbyt mało aby bez cienia wątpliwości twierdzić iż nie skrywa przed nami żadnych nowych tajemnic. Już najnowsze na 2012 rok badania przeprowadzone w rejonie doliny Indusu pozwoliły ustalić, że początki cywilizacji Mohendżo-Daro sięgają 6000 roku i są 2000 lat starsze, niż sądzono – informował serwis internetowy Yahoo India. Cywilizacja doliny Indusu, nazywana też kulturą harappańską lub kulturą Mohendżo-Daro, rozwijała się na obszarze subkontynentu indyjskiego i dzisiejszego Pakistanu w okresie indyjskiej epoki brązu w latach – jak uważano dotychczas – około 3750-1300 W wyniku badań prowadzonych na sześciu prehistorycznych stanowiskach w tym rejonie ustalono, że początki tej cywilizacji osadzone są w okresie wcześniejszym o ponad 2000 lat, co daje okres od 5750 do 1300 Badania zostały przeprowadzone pod kierunkiem Maniego i Dikshita – naukowców z rządowej agencji Badania Archeologiczne Indii (ASI) przy Ministerstwie Kultury Indii. Podczas międzynarodowej konferencji na temat archeologii harappańskiej, zorganizowanej przez ASI w Czandigarh w północnych Indiach, naukowcy poinformowali o wstępnych wynikach badań wskazujących na to, że początki tej kultury w rejonie doliny okresowej rzeki Ghaggar-Hakra na pograniczu pakistańsko-indyjskim oraz na obszarze prowincji Beludżystan w Pakistanie sięgają VIII tysiąclecia Natomiast na podstawie wyników badań radiometrycznych na stanowisku Bhirrana w stanie Hariana w północnych Indiach można określić horyzont czasowy dla najwcześniejszych pozostałości kultury harappańskiej w okresie jej formowania się na lata 7380-6201 Według naukowców, uzyskane wyniki badań pozwalają stwierdzić, że cywilizacja w dolinie Indusu powstała wcześniej niż starożytne cywilizacje w Egipcie i Mezopotamii. Badania zostały przeprowadzone na dwóch stanowiskach w Pakistanie oraz stanowiskach Bhirrana, Kunal, Rakhgarhi i Baror w Indiach. Indyjska cywilizacja harappańska była też znacznie rozleglejsza od pozostałych. Na obszarze nawet 1,5 mln km kwadratowych zbudowano pięć wielkich metropolii, 32 średnie miasta i wiele mniejszych prowincjonalnych miasteczek. Oraz oczywiście wsie, które wyspecjalizowane w rzemiośle i produkcji rolnej zaspokajały potrzeby mieszczuchów. Miasta harappańskie, budowane według jednego wedyjskiego wzorca wastu (indyjskie feng szui), zadziwiają organizacją i architektonicznymi rozwiązaniami. Ulice były szerokie, a domy miały po dwa i więcej pięter i były budowane nie z czego popadło, tylko z jednakowych, dokładnie wystandaryzowanych cegieł. Zaskakujące jest też to, że w większości domów były łazienki i toalety podłączone do miejskiego systemu kanalizacyjnego oraz do wodociągu. Zaopatrywane w wodę i oczyszczane ze ścieków domy istniały już kilka tysięcy lat temu! Harappańczycy korzystali też ze wspólnych miejskich łaźni oraz z licznych kamiennych sadzawek gęsto rozmieszczonych w miastach. Infrastruktura miejska służyła wszystkim mieszkańcom. Niektórzy badacze uważają, że ustrój społeczny cywilizacji harappańskiej był zbliżony do republikańskiego i oparty na zasadzie egalitaryzmu, inni jednak zwracają uwagę na szczegóły, które mogą świadczyć o rozwarstwieniu społecznym. Wiele zagadek tej kultury mogłyby wyjaśnić zachowane fragmenty harappańskiego pisma, jednak dotychczas nie udało się ich odszyfrować. Archeolodzy znaleźli w ruinach harappańskich miast sporo przedmiotów służących rozrywce, jak chociażby kości do gry i pionki (uderzająco podobne do tych, których używamy dziś, grając w chińczyka), oraz przedmiotów przypominających dzisiejsze zabawki – gwizdki, zwierzęta na kółkach, wózki. – Natomiast nie mamy jak do tej pory według mojej wiedzy żadnych jednoznacznych śladów wojennego rzemiosła – mówi dr Agnieszka Staszczyk. – Mnóstwo jest za to znalezisk, które świadczą o tym, że było to społeczeństwo złożone z rolników, rzemieślników i kupców. Mówi się faktycznie, że byli pokojową cywilizacją, choć pozostałości szkieletów w niektórych miejscach świadczą o istnieniu różnic społecznych i stosowaniu przemocy. Wykopaliska zawierały ledwie kilka sztuk broni, a wśród licznych odnalezionych przedmiotów sztuki żaden nie przedstawiał scen walki. Wygląda na to, że Harappańczycy byli społeczeństwem pokojowym albo armia pilnowała broni. Wygląda na to, że harappańczykom czy raczej dawnym wedyjskim Indusom nieźle się wiodło – byli zadbani, czyści, mieli wygodne domy, z bieżącą wodą i kanalizacją, dobrze jadali, powszechnie używali dobrej jakości przedmiotów codziennego użytku oraz tych zaliczanych do zbytkownych. Rzemieślnicy wytwarzali przedmioty użyteczne i ozdobne wysokiej jakości i wielce precyzyjnej produkcji. Jubilerzy potrafili wywiercić otwór w paciorku o średnicy 1 milimetr. Wedyjscy Indusi budowali statki mogące przepłynąć wiele mil morskich, dzięki czemu handlowali nie tylko z sąsiadami z Azji Centralnej czy południowej części Półwyspu Indyjskiego, ale też z mieszkańcami rejonu Zatoki Perskiej. Opracowali system miar i wag, który wykorzystywali w swych skomplikowanych projektach architektonicznych, w handlu i bóg wie w czym jeszcze. Była to wedyjska cywilizacja dobrobytu, zwana przez naukowców społeczeństwem klasy średniej. Aż dziw, że nikt jej nie najechał i sobie nie podporządkował. Zdaje się jednak, że Harappańczyków czy Indusów z dorzecza rzeki Indus pokonała natura, dzika przyroda i susza. Nie mamy pewności, dlaczego ta zaawansowana cywilizacja upadła, chociaż istnieją spekulacje, że mogło to być wynikiem wielkiej wojny na Polu Kuruksztera opisanej w Mahabharacie. Przypuszcza się, że miasta wyludniały się stopniowo z powodu zmian klimatu, pustynnienia i wyjałowienia gleby. Wspomina się o nadmiernej eksploatacji środowiska, przepełnieniu miast powodującym bałagan architektoniczny i społeczno-polityczny, a nawet o wojnie atomowej lub inwazji obcych z kosmosu. – Przyjęto wiele teorii – mówi dr Staszczyk. – Najczęściej akceptowana mówi o zmianach klimatu, wysychaniu systemu rzeki Indus i stopniowym przenoszeniu osad na inne tereny. Przy tej teorii nie wspomina się o żadnym gwałtownym upadku, lecz raczej o wygasaniu miast. Jednak według wspomnianych badaczy, którzy ostatnio przesuwają datowanie, to nie zmiany klimatyczne były bezpośrednim powodem, ale po prostu stopniowe odejście od osadnictwa miejskiego i niejako brak potrzeby życia w takich skupiskach. całkiem zatem możliwe, że Indusi czy Harappańczycy doszli w końcu do wniosku, że życie w wielkim mieście jest męczące, niezdrowe i stresujące. Może w ich wielkomiejskiej kulturze pojawiły się trendy dziś zwane ekologicznymi i mieszkańcy nowoczesnych miast w końcu opuścili je, wybierając prostsze życie bliżej natury. Brzmi to trochę znajomo. Tajemnicza cywilizacja doliny Indusu Wedyjska cywilizacja z Doliny Indusu była największą spośród pierwszych cywilizacji Starego Świata, a mimo to nauka poznała ją w najmniejszym stopniu. Być może tajemnice cywilizacji Indusu, która od setek lat wprawia w zakłopotanie świat archeologii, uda się poznać po złamaniu szyfru, jakim jej przedstawiciele posługiwali się przy tworzeniu przekazów na jej temat. O cywilizacji, która istniała 4,5 tysiąca lat temu w dorzeczu Indusu, świat dowiedział się przypadkiem, gdy w połowie XIX wieku brytyjscy inżynierowie, budujący kolej wiodącą z Karaczi do Lahaur, zauważyli, że tubylcy wykorzystują do remontu domów „oryginalne cegły”. Okazało się, że wydobywają je z pobliskich wzgórz. Zaciekawieni, sami zaczęli kopać i ku swemu zdziwieniu odkryli „wiele pięknych, starych przedmiotów”. Czując, że mają one sporą wartość, zaczęli je najzwyczajniej w świecie kraść, oczywiście nikomu o tym nie wspominając. Jako pierwszy pozostałości po jednym z wielkich miast cywilizacji doliny Indusu (jak się później okazało – Harappy) odkrył dezerter z armii Kompanii Wschodnioindyjskiej, James Lewis. Jego znalezisko, opisane w latach 40. XIX wieku, zbadał pobieżnie kilka lat później twórca Indyjskiej Służby Archeologicznej, Alexander Cunningham. Bardziej na poważnie miejscem tym zajęli się archeolodzy dopiero w 1921 roku. Ich poczynaniami kierował John H. Marshall. Wtedy nikt jeszcze wprawdzie nie traktował odkrycia kilku osad i dróg jako wydarzenia, które można by uznać za przełomowe, ale dla wielu badaczy stanowisko Mohendżaro-Daro (tłum. jako „Kopiec Umarłych”) było sensacją. Prawdziwy entuzjazm pojawił się jednak dopiero w ostatnich kilkunastu latach, gdy stwierdzono, że lud, który żył tutaj kilka tysięcy lat temu, stworzył bardzo zaawansowaną kulturę miejską. Świadczy o tym odkrycie zbudowanych przez jej przedstawicieli setek osad – w tym również ogromnych metropolii – i ogromnej liczby szlaków handlowych. W tychże osadach znaleziono liczne artefakty. Wśród nich za najcenniejsze uważa się przekazy pozostawione na małych, glinianych tabliczkach. Zapisane są one niezwykłym i bardzo złożonym pismem – składa się nań od 400 do 600 znaków, podobnie jak ligatury sanskrytu czy senzar (najstarszy sanskryt wedyjski) – którego jeszcze nie zdołano odczytać. Na pierwszy rzut oka przypominają egipskie hieroglify. „Pismo Indus robi tak duże wrażenie, że gdy raz się je zobaczy, nigdy się go nie zapomni. Zakochałem się w nim pod koniec lat 80-tych XX wieku, gdy zostałem poproszony przez wiodącego producenta filmów dokumentalnych o jego zbadanie. Człowiek ten miał nadzieję skusić najlepszych na świecie specjalistów od łamania szyfrów wysoką premią” – napisał autor książki The Indus: Lost Civilizations, Andrew Robinson, w raporcie na temat tajemniczej cywilizacji, który ukazał się w magazynie Nature. Do dnia dzisiejszego badacze opublikowali wyniki ponad stu prób odczytania pisma i wydaje się, że są coraz bliżej odkrycia jego treści. Potwierdzeniem tego jest fakt, że w ostatnich latach udało się im stwierdzić – dzięki przeanalizowaniu pozycji liter w różnych inskrypcjach – że tekst był zapisywany od prawej do lewej strony. Ogromne nadzieje na rozwiązanie zagadki budzi technologia cyfrowa. W poszukiwaniach powtarzających się wśród symboli sekwencji posługuje się nią zespół z University of Washington w Seattle. Jego pracami kieruje ekspert w dziedzinie kultury Indusu, dr Rajesh Rao. Badaczom udało się ocenić – dzięki specyficznej metodzie analizy matematyczno-komputerowej – wielkość przypadkowości w zapisach. To w rezultacie pozwoliło im obalić oficjalną tezę z 2004 roku mówiącą, że znaki pisma cywilizacji doliny Indusu są piktogramami o religijnym i politycznym znaczeniu. Zdaniem badaczy logiczna i statystycznie regularna struktura pisma jest graficznym odzwierciedleniem mówionego języka. Nie zdołali, co prawda, odszyfrować znaków widniejących na glinianych tabliczkach, ale, co mocno podkreślają, nie to było ich celem. Dzięki temu, że wiadomo już, iż w obrębie pisma istnieją pewne reguły gramatyczne, na pewno łatwiej będzie odczytać tajemnicze znaki. Przy okazji prac po raz kolejny przekonano się, że złamanie szyfru pisma nie jest wyłącznie intelektualną łamigłówką. Proces ten jest silnie związany z poznawaniem historii lokalnej kultury, w tym przypadku południowej Azji. – W rzeczy samej pismo stało się pewnego rodzaju polem bitwy między trzema różnymi grupami ludzi. Pierwsza jest przekonana, że pismo Indus wcale nie reprezentuje języka. Druga uważa, że pismo Indus jest przykładem języka indoeuropejskiego. Ostatnia grupa wierzy, że ludzie cywilizacji Indusu byli przodkami tych żyjących dziś w południowych Indiach – powiedział dr Rao. Eksplozja atomowa przyczyną zagłady Istnieje spora grupa badaczy twierdzących, że za zniknięciem cywilizacji doliny Indusu stoi wybuch jądrowy. Ich przekonanie jest wynikiem kontrowersyjnych – a przez to ukrywanych przez wiele lat przed zwykłymi zjadaczami chleba – odkryć w Mohendżo-Daro. W ruinach starożytnego miasta rzekomo znaleziono porozrzucane ludzkie kości, których pozycja wskazywała, iż mieszkańcy przed czymś uciekali i że zginęli nagle. Istnieją też doniesienia mówiące o tym, że obok niektórych szkieletów, które trzymały się za ręce, pełno było brył różnej wielkości, które archeolodzy nazwali „czarnymi kamieniami”, a które okazały się fragmentami stopionych w ekstremalnie wysokiej temperaturze cegieł i ceramiki. Po zbadaniu szczątków miało okazać się, że są one silnie napromieniowane. Stopień radioaktywności był bliski temu, jaki znaleziono na ofiarach Hiroszimy i Nagasaki. Zresztą zawyżony poziom radioaktywności stwierdzono również w rejonie samych ruin. Pojawił się także raport archeologa, niejakiego Francisa Taylora, mówiący, że inskrypcje z regionu Mohendżo-Daro zawierają prośby wiernych do bogów o uchronienie ich od przynoszącego śmierć „światła z niebios”. O „zakazanej historii” Mohendżo-Daro i Harrappy pisało wielu poważnych i wnikliwych autorów. Radziecki archeolog Aleksander Gorbowskij donosił w 1966 roku w swojej książce Zagadki historii starożytnej, że w ruinach miasta odkryto co najmniej jeden szkielet, który nosił ślady promieniowania, a to przekraczało dopuszczalne normy aż 50 razy. Jeszcze więcej sensacyjnych informacji podaje urodzony w Indiach Anglik David W. Davenport. W książce z 1979 roku “Atomowa zagłada 2000 lat przedstawił trzy strefy zniszczeń w Mohendżo-Daro (coraz słabsze im dalej od centrum miasta), które miały obejmować koło o łącznej średnicy jednej mili. Według niego najwięcej szczątków ofiar leżało na przedmieściach miasta. O wybuchu jądrowym w czasach cywilizacji doliny Indusu jest przekonany pisarz i badacz tajemnic starożytnych kultur David Hatcher Childress. W książce z 2000 roku “Technologia bogów” napisał o tym, że między Gangesem a wzgórzami Radżmahal leżą „wielkie masy murów i fundamentów wyglądające jak stopione ze sobą”. Sensacyjne doniesienia podsycają opinie specjalistów. Ekspert w dziedzinie nauk przyrodniczych z Boston University dr Robert Schoch oświadczył, że „ludy, które wiele wieków przed Chrystusem wzniosły miasta, nie dysponowały możliwością generowania temperatur na tyle wysokich, by stapiać ze sobą głazy”. Przyczyną pojawienia się ekstremalnej temperatury nie mógł być też wybuch wulkanu, bo, jak pisał Eric von Daniken, „w okolicy Mohendżo-Daro nie ma zakrzepłej lawy ani wulkanicznego pyłu”. Włoski inżynier kosmiczny Antonio Castellani stwierdził, że stopione cegły wskazują, iż to, co rozegrało się w Mohendżo-Daro, „nie było niczym naturalnym”. Być może wybuch jądrowy w rejonie doliny Indusu był częścią atomowej wojny, którą toczyli, jak mówi jedna z hipotez, przybysze z innej planety. Konflikt upamiętniają starożytne induskie eposy, opisując go jako starcie „bogów” (dewów) z demonami (asurami). Największy z nich, Mahabharata, przedstawia broń używaną przez walczące strony, która zdecydowanie kojarzy się dziś z bronią jądrową: Był to jeden pocisk Naładowany całą energią Wszechświata. Świecąca kolumna dymu i płomieni Tak jasna jak tysiąc słońc Wzniosła się w całej swej okazałości… … była to nieznana broń, Ciała były tak spalone, Iż nie dało się ich rozpoznać, Wypadły im włosy i paznokcie Naczynia pękały bez przyczyny, A ptaki stały się białe. Epos podaje, że wojna, która rozegrała się częściowo w dolinie Indusu, pochłonęła miliony ofiar. Miało ją przeżyć zaledwie kilkanaście osób.
2. Najstarsze cywilizacje Mezoameryki. Nazwa Wiek Obszar Osiągnięcia ywilizacja Olmeków II tys. p.n.e. Meksyk – La Venta, San Lorenzo stworzyli paostwo, na czele którego stał król zajmowali się handlem na wielkich obszarach wyrabiali delikatną ceramikę stworzyli pierwszy kalendarz stworzyli podstawy pisma
W dolinie Indusu, cywilizacja ukształtowała się ok. poł III tys. Nie wiemy jaki lud był jej twórcą, ale zdołał on opanować umiejętność budowy systemu irygacyjnego, co przyczyniło się do wzrostu liczby ludności i powstania miast. Najstarsze z nich – Mohendżo Daro i Harappa – liczyły ok. 40 tys. mieszkańców. Długość murów obronnych do trzech pięter. Istniały wodociągi i kanalizacja. Domy zaopatrzone były w łazienki i bieżącą wodę. Pierwsza cywilizacja na Dalekim Wschodzie uformowała się w dolinie Huang-ho w XVIII w. Państwo to utworzyła dynastia Szang, która przetrwała do XII w. Stworzenie systemu irygacyjnego przyczyniło się do rozwoju rolnictwa, którego podstawą była uprawa ryżu. Kwitły miasta. Wysoki poziom osiągnęła metalurgia. Pojawiło się pismo piktograficzne. Cywilizacja Szang objęła swoimi wpływami północne Chiny, na poł. sięgnęły rzeki Jangcy. Upadek dynastii nie oznaczał upadku państwa, a wprowadził go w wiek złoty. Strony: 1 2
Ancient China: Civilization. For the purposes of this article, Ancient China’s civilization refers to that period of Chinese history which began in the early 2nd millennium BCE, when a literate, city-based culture first emerged, to the end of the Han dynasty, in 220 CE. By this time all the essential foundations of Chinese civilization had

Najlepsza odpowiedź Chiny :• poznanie właściwości igły magnetycznej• wynalazek czcionki drukarskiej• system irygacyjny• Wielki Mur Chiński• pałace cesarskie• odlewnie metali• wynalazek prochu strzelniczego• początki jedwabnictwa• wyrób papieru, szkła i porcelany• pismo piktograficzne pędzelkiem na jedwabiu• amalgamat (do zębów)Indie :• wprowadzenie cyfr zwanych dzisiaj arabskimi• świątynie kute w skale• budowa miast z cegieł• pismo piktograficzne• Księga Wedy• wyroby z miedzi, cyny i złota Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 21:37 CHINA papier(I w. pieniądze,porcelana(VII w.),proch strzelniczy,igła magnetyczna (kompas),chomęto dla konia(CO TO JEST? Proszę o wyjaśnienie),okulary przeciwsłoneczne,komory wodoszczelne na statkach,maszyna do wicia przędzy napędzana wodą,piec do wytopu żelaza,sejsmograf(I w. drukowania, który później niezależnie odkrył Gutenberg(Xi w.)iNDIE :-wprowadzenie cyfr zwanych dziś arabskimi-system dziesiętny-kanalizacja miejska (łazienki w domach)-świątynie kute w skale-budowa miast z cegieł-wyroby z miedzi, cyny i złota-wóz na kołach-Pismo piktograficzne-jeżyk:sanskryt, hindiKsięgi Wedy imadikke odpowiedział(a) o 21:40 Dzięki bardzo. będzie naj ; ) Uważasz, że ktoś się myli? lub

Porównaj warunki naturalne, w których rozwinęły się starożytne cywilizacje Indii i Chin oraz Mezopotami i Egiptu. artur6787 artur6787 26.09.2022
Liczba wyników dla zapytania 'indie i chiny': 10000+ Japonia, Chiny i Indie Sortowanie według grupwg Katarzynaszydlo Indie i Chiny Koło fortunywg Iwonazawistowska Klasa 5 Historia starożytne Indie i Chiny Koło fortunywg Katarzyna70wrze Klasa 6 Historia chiny i indie historia klasa 5 Labiryntwg Klietzau Klasa 5 Historia Chiny i Indie Sortowanie według grupwg Spkomancza Indie, Chiny. Rozszyfrujwg Beatahero Klasa 5 Historia Indie Chiny Rysunek z opisamiwg As24 Indie Vs Chiny Wojna Koło fortunywg Bartekvsmisiolaj Dopasuj do państw Chiny/Indie Sortowanie według grupwg Patrycja8585 Indie Rysunek z opisamiwg Joanna36 CHINY Testwg Malimajeczka Indie Testwg Kkaczynski046 Chiny Odkryj kartywg As24 Chiny Testwg Igorsz Klasa 8 Geografia Chiny, znajdź słowo Znajdź słowowg Kielar1 Indie Rysunek z opisamiwg Pedspecbb Klasa 8 Geografia Indie- teleturniej Teleturniejwg Nanusia2007 Chiny i Japonia po II wojnie światowej Połącz w parywg Krywaw Indie Testwg Juliaposlad Chiny - ciekawostki Odkryj kartywg Dziewunia Klasa 8 Geografia - Chiny - test - MG - Testwg Mateusz230 Klasa 8 Geografia Tajwan - Chiny Odkryj kartywg Jaczewska1 Chiny mocarstwem Znajdź słowowg Helenakobus7 Klasa 8 Chiny zagadki. Testwg Adam1354 Rozmieszczenie ludności Chiny Rysunek z opisamiwg Gosiekjanczuk Klasa 8 Chiny (zadanie) Testwg Karolinasternik Klasa 8 Geografia chiny 1 Rysunek z opisamiwg Gosia124 Zerówka Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4 Klasa 5 Klasa 6 Klasa 7 Klasa 8 Gimnazjum Dorośli Technikum Geografia Polski Przyroda Jak dobrze znasz Indie? Testwg Agnieszka00k Jak dobrze znam Chiny? Odkryj kartywg Agnieszkaanna Klasa 2 Klasa 3 Daleki Wschód- Chiny Brakujące słowowg Stafima Indie z Zuzią Teleturniejwg Annafranczyk1 Tajemniczy ogród. Indie Ustawianie w kolejnościwg Aftykajanusz I can ... I wonder Połącz w parywg Monia1378 Klasa 1 Angielski I wonder - Express Publishing Matematyka dodawanie i odejmowanie (klasa 1) Teleturniejwg Wojciech876 Klasa 1 Matematyka dodawanie dodawanie i odejmowanie odejmowanie Indie mapa. klasa 8 Rysunek z opisamiwg Agar77 I can ... I wonder Testwg Monia1378 Klasa 1 Angielski I wonder - Express Publishing Mnożenie i dzielenie przez 4 Rozszyfrujwg Aleksandraloszc Klasa 2 Matematyka Mnożenie i dzielnie Olimpiady w starożytności i dzisiaj Sortowanie według grupwg Agnieszka1135 Klasa 5 Historia Historia i społeczeństwo Wczoraj i dziś 5 Flagi Świata Testwg Bartekvsmisiolaj azja Bartekvsmisiolaj bułgaria Chinski CHINY europa Flag Geografia Hiszpański Niemcy Niemieckim Ninjakai Ortografia Ostawigdno Pisownia Polksa Polska Polski Rosja ćwiczenia słuchu fonemowego głoski syczące i szumiące Testwg Cberes Klasa 3 Klasa 4 szereg szumiący i syczący Kopia 4 B Grupy i zespoływg Szczyglin Shapes - I wonder Sortowanie według grupwg Monia1378 Klasa 1 Angielski I wonder - Express Publishing Imiona Grupy i zespoływg Bartekvsmisiolaj Shapes - I wonder Testwg Monia1378 Klasa 1 Angielski I wonder - Express Publishing I Wojna Światowa - daty Połącz w parywg Aleksander1709 Klasa 7 Historia Historia i społeczeństwo I Wojna Światowa Wczoraj i dziś Fifa Grupy i zespoływg Bartekvsmisiolaj Kopia Klasa 5 Grupy i zespoływg Ewelinaw1981 Zespoły Grupy i zespoływg Annawojcik Klasa 1 IVGB Grupy i zespoływg Irenaginevic1 Zakręcona gimnastyka buzi i języka Koło fortunywg Paula100200 przedszkolny i wczesnoszkolny Logopedia Pary Grupy i zespoływg Ella8108 klasa 2c Grupy i zespoływg Annakitowska Powiedzenia i przysłowia Anagramwg Linkiewiczdorot Klasa 3 Klasa 4 Polski Przysłowia i powiedzenia Fifa Grupy i zespoływg Bartekvsmisiolaj Grupy_8a Grupy i zespoływg Darus128 Grupy_7c Grupy i zespoływg Darus128 Grupy_7b Grupy i zespoływg Darus128 grupy Grupy i zespoływg Bartekvsmisiolaj MAPA ŚWIATA (CHINY-OMAN)- 4 TECHNIKUM Rysunek z opisamiwg Krystiana4 I Wonder rooms Testwg Monia1378 Klasa 1 Angielski I wonder - Express Publishing

Rozdział I. Pierwsze cywilizacje. Cywilizacje Indii i Chin. Wczoraj i dziś, wyd. Nowa EraLekcja historii opowiadająca o powstaniu pierwszych cywilizacji w In

Liczba wyników dla zapytania 'klasa 5 historia pierwsze cywilizacje': 10000+ Pierwsze cywilizacje. Rysunek z opisamiwg Beatahero Klasa 5 Historia Pierwsze cywilizacje Odkryj kartywg Historyk1 Klasa 5 Historia Pierwsze cywilizacje Koło fortunywg Jkozlowska Klasa 5 Historia Powtórzenie - pierwsze cywilizacje. Podziel na kategoriewg Beatahero Klasa 5 Historia Pierwsze cywilizacje Połącz w parywg Robokor Klasa 5 Historia Pierwsze cywilizacje- podsumowanie klasa 5a Testwg Katyu14 Powtórzenie - pierwsze cywilizacje. Podziel na kategoriewg Beatahero Klasa 5 Historia Pierwsze cywilizacje 2 Odkryj kartywg Marthorn612 Klasa 5 Historia Pierwsze cywilizacje Koło fortunywg Martaglajzner Klasa 5 Pierwsze cywilizacje Odkryj kartywg Ania35galka Pierwsze cywilizacje - utrwalenie wiaodmości dział I Rysunek z opisamiwg Elizahistoria Klasa 5 Historia PIERWSZE CYWILIZACJE Koło fortunywg Daredimencel Liceum ogólnokształcące Historia Pierwsze cywilizacje Koło fortunywg Aleks143 Pierwsze cywilizacje - utrwalenie wiadomości dział I Koło fortunywg Elizahistoria Klasa 5 Historia Pierwsze cywilizacje. Koło fortunywg Deinde I Pierwsze cywilizacje Testwg Karolinasnowars Starożytne cywilizacje Rozszyfrujwg Aleksandra180 Klasa 5 Historia cywilizacje Sortowanie według grupwg Zofiaozanska Klasa 5 Historia Brainy kl 5 unit school must Połącz w parywg Joannapisarski1 Klasa 5 Angielski Brainy klasa 5 Starożytne cywilizacje Rysunek z opisamiwg Malgorzata370 Klasa 5 Historia Dział I kl. 5 Pradzieje i najdawniejsze cywilizacje. Testwg Michaljureczka9 Klasa 5 Historia Pradzieje i najdawniejsze cywilizacje Match English and Polish words (adjectives) Przebij balonwg Monic Klasa 5 Angielski English Class Klasa 5 was / were ;there was/there were Porządkowaniewg Monic Klasa 5 Angielski English Class Klasa 5 Zamach majowy- test Sortowanie według grupwg Kalinajestem Klasa 7 Historia Historia klasa 7 Historia klasa 7 dział 6 test Historia 5 klasa Polska w XIII - XV wieku - podsumowanie 1. Teleturniejwg Emilaw Klasa 5 Historia XIII - XV wiek Stopniowanie przymniotników Testwg Jsmolnikzdw Klasa 5 Angielski Steps Plus j klasa 5 Starożytne cywilizacje. Rysunek z opisamiwg Biuro43 Klasa 5 Historia królowie 5 klasa Testwg Mateus42 Klasa 5 Historia Cywilizacje Indii i Chin Testwg Romualdtubis Klasa 5 Historia Pierwsze Cywilizację 5 klasa 1 dział Testwg Miskaxd11 ćwiczenia do histori 5 klasa Labiryntwg Michmar Klasa 5 Historia Sprawdzam siebie! Najstarsze cywilizacje. Odkryj kartywg Idranka23 Klasa 5 Historia Początki Średniowiecza - Historia V klasa cz. 2 Połącz w parywg Makalia Klasa 5 Historia Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej Sortowanie według grupwg Kalinajestem Klasa 7 Historia Historia klasa 7 Historia klasa 7 dział 6 test II RP polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej Początki średniowiecza - historia V klasa cz. 1 Połącz w parywg Makalia Klasa 5 Historia New Hot Spot 2 unit 24 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 New Hot Spot 2 unit 9/10 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 New Hot Spot klasa 5 Powtórzenie - historia, klasa IV Odkryj kartywg U60654844 Klasa 4 Historia Stopniowanie przymiotników Sortowanie według grupwg Edytagustaw Klasa 5 Klasa 6 Angielski New Hot Spot klasa 5 New Hot Spot 2 unit 16 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 New Hot Spot 2 unit 15 Sortowanie według grupwg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 Types of entertainment - 4c, klasa 5 Rysunek z opisamiwg Kamilaborek87 Klasa 5 Angielski Flash Klasa 5 Musical instruments Znajdź słowowg Kamilaborek87 Klasa 5 Angielski Flash Klasa 5 Macmillan New Hot Spot 2 unit 21 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 New Hot Spot 2 unit 19 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 historia Odkryj kartywg Anettekrak Klasa 5 Historia New Hot Spot 2 Unit 18 Znajdź paręwg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 New Hot Spot 2 unit 22 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 New Hot Spot 2 Unit 14 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 historia Połącz w parywg U96900505 Klasa 5 Historia Wyprawy krzyżowe Sortowanie według grupwg Olap28 Klasa 5 Historia Krucjaty Match the words Połącz w parywg Aroszczak Klasa 5 Angielski Evolution klasa 5 Macmillan Starożytny Rzym- pojęcia Połącz w parywg Marianna5 Klasa 5 Historia School rooms Losowe kartywg Aroszczak Klasa 5 Angielski Evolution klasa 5 school Nowe państwa w Europie Połącz w parywg Beatahero Klasa 5 Historia historia Teleturniejwg Karpdyt Klasa 5 Historia New Hot Spot 2 Unit 13 Połącz w parywg Edytagustaw Klasa 5 Angielski New Hot Spot klasa 5 Starożytny Rzym budowle Połącz w parywg Marianna5 Klasa 5 Historia Bogowie Greccy Rysunek z opisamiwg Pbutowski90 Klasa 5 Historia Starożytny Rzym Testwg Karolinasnowars Klasa 5 Historia MPyAfa7.
  • uxerm638dw.pages.dev/282
  • uxerm638dw.pages.dev/7
  • uxerm638dw.pages.dev/311
  • uxerm638dw.pages.dev/83
  • uxerm638dw.pages.dev/42
  • uxerm638dw.pages.dev/124
  • uxerm638dw.pages.dev/226
  • uxerm638dw.pages.dev/50
  • uxerm638dw.pages.dev/161
  • cywilizacje indii i chin mapa